Trong xã hội hiện đại, khi mô hình bệnh tật đang dần chuyển dịch từ các bệnh truyền nhiễm sang bệnh không lây nhiễm như tim mạch, tiểu đường, tăng huyết áp, ung thư…, thì khám sức khỏe định kỳ không còn là khuyến nghị mang tính hình thức, mà thực sự là chìa khóa vàng trong công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Một thực tế đáng lo ngại là đa số người dân chỉ đến bệnh viện khi bệnh đã có biểu hiện rõ ràng, thậm chí ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn, tốn kém và tỷ lệ tử vong cao. Trong khi đó, nhiều căn bệnh nguy hiểm như ung thư gan, phổi, dạ dày, các bệnh chuyển hóa… không có biểu hiện rõ trong giai đoạn đầu.
Chị Đinh Thị Bình, ở tổ 2 phường Gia Sàng cho biết: Mẹ chồng chị bà N. T. L 65 tuổi bị cao huyết áp đã lâu hàng tháng vẫn đi lấy thuốc uống đều, tuy nhiên bà thường xuyên bị đau bụng nhưng không chịu đến bệnh viện thăm khám, cũng không có thói quen đi khám sức khỏe định kỳ nên sau một trận ốm nặng bà mới nói gia đình đưa đi kiểm tra sức khỏe, khi cầm tờ giấy thông báo kết quả bà còn ngỡ ngàng nói với các con sao mẹ lại ung thư? Lúc đó cả nhà hoảng hốt và buồn lắm, rồi hành trình những ngày tháng nằm viện cứ kéo dài, nhưng thật đau lòng chỉ trong vòng hơn 6 tháng mẹ tôi đã không qua khỏi.
Giống như gia đình chị Bình, gia đình anh Quốc Tuấn, ở tổ 2 phường Gia Sàng cũng rơi vào tình cảnh đau long, vợ anh chị N.T. H, 52 tuổi bị ho kéo dài, nhưng gia đình chủ quan, cứ nghĩ ho đơn thuần chỉ mua thuốc về uống, không đi thăm khám sức khỏe, đến khi chị thấy người mệt mỏi, thở khó, hai vợ chồng mới đưa nhau đi khám tại khoa u biếu bệnh viện Đa khoa trung ương Thái Nguyên, kết quả là chị bị K phổi, không tin vào kết quả ấy, hai vợ chồng anh chị lại đưa nhau về bệnh viện K trung ương để thăm khám lại lần nữa và rồi kết quả cũng giống như kết luận tại bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên. Khi biết chị đã mắc bệnh thì cũng đã ở giai đoạn muộn, gia đình cũng chỉ biết điều trị theo chỉ định của bác sĩ, nhưng sức khỏe của chị không chống lại được với những lần truyền hóa chất nên ngày càng yếu đi và chị cũng không thể qua khỏi sau những lần vật lộn với bệnh tật.
Bác sĩ Phạm Thị Lệ Thu- Trưởng khoa phòng chống bệnh không lây nhiễm, trung tâm kiểm soát bệnh tật chia sẻ: Hiện nay, tỉ lệ bệnh nhân mắc các bệnh về không lây nhiễm trẻ hóa rất nhiều. Việc khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm dấu hiệu bất thường, tầm soát bệnh lý nguy hiểm ngay khi cơ thể chưa có biểu hiện cụ thể. Từ đó, người dân có thể can thiệp kịp thời, nâng cao hiệu quả điều trị, giảm chi phí và quan trọng nhất là bảo vệ được sức khỏe, tính mạng.
Thực tế cho thấy, tỷ lệ người dân Việt Nam có thói quen khám sức khỏe định kỳ còn thấp, phần lớn do tâm lý chủ quan hoặc lo ngại chi phí. Vì vậy, công tác tuyên truyền, truyền thông giáo dục sức khỏe cần được đẩy mạnh, giúp người dân hiểu rõ lợi ích lâu dài của khám định kỳ, từ đó hình thành thói quen chăm sóc sức khỏe một cách khoa học, chủ động và bền vững.
Người dân phường Bắc Sơn được khám sàng lọc các bệnh không lây nhiễm
Cùng với đó, các cơ sở y tế cần nâng cao chất lượng dịch vụ, tổ chức các gói khám đa dạng, phù hợp với từng độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp… Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ khám sức khỏe cho người lao động, người cao tuổi, học sinh và các nhóm yếu thế. Phòng bệnh hơn chữa bệnh không chỉ là khẩu hiệu mà là chiến lược lâu dài của ngành y tế. Khám sức khỏe định kỳ chính là chìa khóa giúp người dân bảo vệ bản thân trước khi bệnh tật xảy ra, giúp hệ thống y tế giảm gánh nặng, nâng cao chất lượng sống và tuổi thọ trung bình của cộng đồng.
Trong bối cảnh dịch bệnh vẫn tiềm ẩn, bệnh không lây nhiễm ngày càng phổ biến, thì việc duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ không chỉ là lựa chọn thông minh mà là trách nhiệm của mỗi người đối với bản thân, gia đình và xã hội.
VÂN KHÁNH